Amaurilhoun
Vaccinium myrtillus
Ericaceae
Àutri noum : Agies, Maurilho, Aniroun, Eìse, Brimbalié.
Noms en français : Myrtille, Airelle.
Descripcioun :L'amaurié (aiges en Alouos 04) es uno pichoto planto bouissounouso que trachis sus li relarg safranous de mountagno. Fai de pichòti flour roujo en campano que se duerbon en meme tèms que li fueio. Se destrìo de l'aire-negre qu'a de fueio dentado e pas roundo.
Usanço :Cadun counèis lou bon goust dis amaurilhoun que podon èstre manjado de d'ùni biais (coume en tarto, ço que se fai proun dins d'ùni relarg dis Aup). Es un fru qu'a proun de qualita : èi riche en vitamino (A pèr la visioun au calabrun), en fibro, en antióussidant... Ei vertuous contro li proublèmo de memòri, la fouiro e proun enca. La tisano de fueio èi diuretico. Pèr pas aganta l'ekinococoso, vau mies faire couire li brimbello.
Port : Aubret
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Champino
- Fourèst
- Tourbièro
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium myrtillus L., 1753
Angelicasso(-di-làrgi-fueio)
Laserpitium latifolium
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Laser à feuilles larges, Laser blanc.
Descripcioun :Grando planto (> 1 m) que vèn pulèu en basso mountagno emé de brout (oumbello) de la grosso. Se recounèis à si fueio coumpausado de large fuioun (5 à 6 cm). Li lòngui bratèio retoumbon vers lou bas (fotò). Laserpitium gallicum a de fuioun mai estré, en pau en triangle.
Usanço :Lis angelicasso èron, à passa tèms, aproufichado dins la preparacioun de poutingo (planto diuretico, tounico e estoumatico). Se dis que li rouman, se servien di racino pèr assaboura li counservo de cachofle (F. Couplan, op.cit. p. 468). .
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Laserpitium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2400 m
Aparado : Noun
Liò : Tepiero roucaiouso
- Pinèdo
- Blachiero
- Esboudèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Laserpitium latifolium L., 1753